Türkmenistanyň Prezidentiniň Karary bilen döredilen «Türkmen kaolin» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň Balkanabat şäheriniň golaýyndaky önümhanasynda alnyp barylýan işler hem özüniň döwrebaplygy bilen tapawutlanýar. Ýeri gelende aýtsak, milli ykdysadyýetimiziň ösüş depginini ýokarlandyrmakda, importyň ýerini tutýan, daşarky bazarlarda bäsdeşlige ukyply harytlaryň önümçiligini artdyrmakda, öňdebaryjy tehnologiýalary ornaşdyrmakda, telekeçilige goldaw bermekde, bazar gatnaşyklaryny ösdürmekde amala aşyrylýan toplumlaýyn işlerde gazanylýan üstünlikler, köp babatda, ýerli gurluşyk serişdeleriniň ýeterlik derejede we dünýä hil talaplaryna laýyk öndürilişine baglydyr. Ýerli çig mallaryň netijeli ulanylmagy diňe bir ýurdumyzda däl, eýsem, daşary ýurtlarda hem uly islege eýe bolan gurluşyk serişdeleriniň dürli görnüşlerini taýýarlamaga, olary içerki we daşarky bazarlara çykarmaga giň ýol açýar.
Senagat we gurluşyk önümçiligi ministrliginiň «Balkan kän» müdirliginiň Senagatçylar we telekeçiler birleşmesiniň agzasy «Derýaplastik» hojalyk jemgyýeti bilen bilelikde döreden «Türkmen kaolin» açyk görnüşli paýdarlar jemgyýetiniň zähmet toparlary hem bu asylly maksadyň mynasyp dowamat tapmagyna önjeýli goşant goşýarlar. Jebel şäherçesinde ýerleşýän, häzirki zamanyň kämil enjamlarydyr tehnologiýalary bilen üpjün edilen bu önümhananyň ýyllyk kuwwatlylygy baýlaşdyrylan kaoliniň 20 müň tonnasyny taýýarlamaga deňdir.
Kaolin magdany, mälim bolşy ýaly, dag jynslarynyň dargamagy netijesinde emele gelýär. Ol öz düzüminde kwarsyň, demriň we titanyň oksidleriniň dänejiklerini saklaýar. Zerur bolan çig mal serişdesi Türkmenbaşy etrabynyň Gyzylgaýa obasynyň golaýyndaky känden gazylyp alynýar. Häzirki wagtda «Derýaplastik» hojalyk jemgyýetiniň «Derýakeramika» haryt nyşanly santehniki önümleri öndürýän kärhanasy öz alyp barýan işlerinde baýlaşdyrylan kaolini giňden ulanýar. Sanfaýans, keramika önümleri bolsa häzirki wagtda ýurdumyzda we dünýä bazarynda uly islegden peýdalanýar. Şonuň ýaly-da, baýlaşdyrylan kaolin ak sementi, farfor gap-gaçlary, elektrotehniki izolýatorlary öndürmekde, kagyz, karton, rezin, kosmetika we parfýumeriýa önümlerini, boýaglary, arassaçylyk serişdelerini taýýarlamakda hem giňden peýdalanylýar.
Annaoraz BAÝRAMMYRADOW,
Türkmen döwlet binagärlik-gurluşyk
institutynyň mugallymy.
Teswirler