Efferent nerw ulgamy nerw sistemasynyň bir bölegi bolup, gahar impulslarynyň merkezi nerw sistemasyndan we beýleki beden böleklerine geçýän ýoluny görkezýär. Bu ulgam bedeniň hereketlerini dolandyrmaga, organlary we bedeniň dürli sistemasyny täzelemäge kömek edýär. Efferent ulgamyň esasan motor we sekresion işjeňlikler bilen baglanyşykly bolandygyny aýtmak bolar.
Efferent nerw ulgamy iki esasy ulgama bölünýär:
- Somatik nerw ulgamy: Bu ulgam organizmiň gönüden-göni hereketlerini dolandyrýar. Somatik nerw ulgamy, mysal üçin, skelet muskullaryna hereket signallaryny geçirýär.
- Autonom (içki) nerw ulgamy: Bu ulgam, içki organlaryň we ýagny, girelgi we çykarlyş tizligini, ýürek, gan daýançysynyň işini we beýleki içki ulgamlaryň, her günüň dürli ýagdaýlarynda işini dolandyrýar.
Efferent nerw ulgamyň esasy wezipesi, merkezi nerw ulgamyndan signal we köp sanly ýygyndy impulslarynyň bedeniň dürli böleklerine geçirilmesidir. Şeýlelik bilen efferent nerw ulgamy bedeniň netijeli we doly işlemegini üpjün edýär.
Efferent nerw ulgamy bedeniň hereketlerini, organlarynyň işini we onuň ýaşaýyş funksiýalaryny dolandyrmakda möhüm orny eýeleýär. Bu ulgam skelet muskullarynyň hereketinden tutup, organlaryň we içki funksional ulgamlaryň işjeňligini amala aşyrýar. Efferent nerw ulgamy, bedeniň dürli täsirlerinden we duýgulardan beyne gelen signallara esaslanýan hereketleri ýerine ýetirip, bedeniň gündelik işlerini dolandyrýar.
Gülnara SAPARMÄMMEDOWA,
Myrat Garryýew adyndaky
Türkmenistanyñ Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniñ
Farmakologiýa kafedrasynyñ uly mugallymy,
lukmançylyk ylymlarynyñ kandidaty.
Teswirler