Oba hojalygy, dünýäniň ýurtlarynda ykdysadyýetiň we jemgyýetiň öňe gitmeginde möhüm rol oýnaýar. Dürli tehnologiýalaryň ösüşi, bu ulgamda netijeliligi we durnuklylygy ýokarlandyrmaga kömek edýär. Smart tehnologiýalar, ýagny akylly sistemalar, sensorlar, maglumatlaryň analizi we awtomatlaşdyrylan prosesler arkaly oba hojalygynda täze mümkinçilikler döredilýär. Bu makalada, smart tehnologiýalaryň oba hojalyk ulgamyndaky täsiri we olaryň durmuşa geçirilmegi bilen baglanyşykly täzelikler gözden geçirilýär.
Sensorlar we IoT, oba hojalygynda hasyl almak, ýer dolandyryşyny we suw üpjünçiligini gowulandyrmak üçin giňden ulanylýar. Sensorlar, ýerindäki dürli şertleri we howa ýagdaýlaryny yzarlamak üçin ulanylýar. Mysal üçin, ýerden alynýan maglumatlar arkaly suw gerekçiligi, gübre talaplary we däneleriň ösüşi barada maglumat almak mümkinçiligi döredilýär. Bu maglumatlar, akylly telekeçilik sistemalarynyň üsti bilen işlenip, ýerleriň dolandyrylmagyna we önümçiligi ýokarlandyrmaga kömek edýär.
Akylly suwarmak ulgamlary, suwuň sarp edilmegini azaldyp, hasyl almagy ýokarlandyrmaga mümkinçilik berýär. Bu ulgamlarda sensorlar, ýagny suw we ýer derejesini yzarlamak üçin ulanylýar. Eger-de suw talap edilse, akylly sistemalar, ýerinde suwarmak üçin gerekli hereketleri amala aşyrýar. Şeýle hem, howanyň ýagdaýy we ýer şertleri ýaly faktorlar göz öňünde tutulyp, suw bermek wagtyny we mukdaryny awtomatlaşdyrmaga mümkinçilik döredilýär.
Awtonom robotlar, oba hojalygynda ekilýän meýdanlary dolandyrmakda ulanylýar. Bu robotlar, ýerleri ekmek, ýygmak we başga çäreleri ýerine ýetirmek üçin döredilip, adamlaryň işini ýeňilleşdirýär. Dürli sensorlar bilen üpjün edilen bu robotlar, meýdanlary gözegçilikde saklamak we hasyl almak üçin awtomatlaşdyrylan usullary işläp düzmek üçin ulanylýar.
Dronlar, meýdanlary we ýerleri gözegçilikde saklamak üçin ulanylýar. Dronlar arkaly alynýan suratlar we maglumatlar, ýerleriň ýagdaýyny we hasyl almak üçin amatly şertleri anyklamaga kömek edýär. Dronlar, şahamça we beýleki ýerlerde hasyl almak üçin aýratyn meýdanlary we ýagdaýlary öwrenmekde giňden ulanylýar. Şeýle hem, dronlar arkaly güýmenje gazanan meýdanlarda we ýerlerde ýokary tizlik bilen maglumat almak mümkinçiligi üpjün edilýär.
Geljekde smart tehnologiýalaryň oba hojalyk ulgamyndaky ulanylyşy dowam eder. Fermerler, täze tehnologiýalar we çözgütler bilen öz işlerini has netijeli dolandyrmaga mümkinçilik tapar. Şeýle hem, täze taslamalar we innowasiýalar, ekologiýa taýdan arassa we durnukly önümçiligi ýokarlandyrmaga we jemgyýetiň ösen derejesini üpjün etmäge kömek eder.
Aşyrmuhammet HOJALYÝEW,
S.A.Nyýazow adyndaky
Türkmen oba hojalyk
uniwersitetiniň 5-nji ýyl talyby.
Teswirler