Nubian piramidalary

Mälim bolşy ýaly, Müsüriň hökümdarlygyndaky Meroit şalygynyň (Kuş Patyşalygynyň) hem öz piramidalary bardy. Ýöne olar kän adam tarapyndan bilinmeýär.

Piramida sözüni eşideniňizde, ilki bilen kellä gelen zat Müsürdäki Gizanyň piramidalary ýa-da Günorta Amerikadaky Aztek medeniýetiniň piramidalarydyr. Ýöne Nubian piramidalary barada eşiden dälsiňiz. Geliň, bu piramidalar barada biraz öwreneliň!

Meşhur Nil derýasynyň materige çenli uzalyp gidýän böleginde Meroe atly gadymy şäher bar. Sudanyň paýtagty Hartumyň takmynan 200 km demirgazyk-gündogarynda, Nubia diýlip atlandyrylýan jülgede ýerleşýän bu şäher, takmynan 590-njy ýyldan biziň eramyzyň altynjy asyryna çenli tä ýykylýança Kuş Patyşalygynyň paýtagty bolupdyr.

Kuş şalygy meşhur Müsür siwilizasiýasynyň goňşularydy we belli bir döwürde täze şalyk döwründe Nubianyň köp bölegi Müsüriň dolandyryşyna geçdi. Soňra, bürünç asyrynyň giçki döwründe Müsüriň dargamagyndan soň Kuşlar Nubiada bir patyşalyk gurupdy. Elbetde, birek-birek bilen garyndaşlyk gatnaşygyny açan we Müsüriň hökümdarlygy astynda ýaşan Kuşlar müsürlileriň medeniýetlerine köp tarapdan täsir eden hem bolsalar, aslynda özleriniň medeniýeti bardy.

Kuş şalygynyň faraonlary şol döwürlerde Müsürdäki Giza piramidalaryndan has meşhur we täsin piramidalary gurdurypdyrlar. Ýagny, Nubia şalary müsürli faraonlara öýkünip bu piramidalary gurdurypdyrlar diýsek ýalňyşmarys.

Nubialylar 80-e golaý piramidalary gurupdyrlar. Olar esasanam öz şalar we şa aýallary üçin niýetlenipdir. Piramidalaryň içinde guburlar bolup, olaryň beýikligi 6 metrden 30 metre çenli ýetipdir. Umuman, Kuş medeniýeti 250-den gowrak piramidany gurupdyrlar.

Ahmet ÝAGŞYMÄMMEDOW,

Döwletmämmet Azady adyndaky 
Türkmen milli dünýä dilleri 
institutynyň talyby.

Teswirler

Bu makala hakynda teswir ýok