Soňky ýyllarda ýurdumyzda oba hojalyk pudagynda öňdebaryjy tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy netijesinde täze görnüşli ekinleriň ösdürilip ýetişdirilmegine uly üns berilýär. Şol täze başlangyçlaryň biri hem – Türkmenistanyň käbir sebitlerinde banan ösdürip ýetişdirmegiň mümkinçiligidir. Gadymy döwürlerde diňe tropiki ýurtlara mahsus hasaplanan bu miwe häzirki wagtda ýurdumyzyň şertlerinde hem öz ornuny tapyp başlady.
Türkmenistanyň günorta sebitlerinde – Ahal we Mary welaýatlarynda ýyly howa şertleri ýylyň dowamynda dowam edýär. Bu bolsa banan ýaly ýylylygy we çyglylygy halaýan ösümlikler üçin amatly şert döredýär. Şu mümkinçiliklere daýanýan ýerli telekeçiler we hususy kärhanalar tejribe taýdan banan miwesini ösdürip ýetişdirmäge girişdiler. Bu işler döwrebap ýyladyşhanalarda amala aşyrylýar.
Banan ösümligi tebigy şertlerde diňe bir ýyllyk däl, eýsem birnäçe ýyl dowam edýän ösümlik bolup durýar. Onuň netijeli hasyl bermegi üçin ýokary temperatura, ýagtylyk we çyglylyk zerur. Türkmenistanda häzirki wagtda döredilýän döwrebap ýyladyşhanalar bu talaplara doly laýyk gelýär. Şeýle şertlerde ösdürilen banan agaçlary eýýäm hasyl berip başlady.
Ýerli önüm öndürijiler tarapyndan ýetişdirilen bananlar içerki bazarda uly islegden peýdalanýar. Bu bolsa daşary ýurtdan gelýän önümleriň ornuny tutup bilýän önümleriň ýurdumyzda öndürilmegine uly goşant goşýar.
Banan diňe bir tagamy bilen däl, eýsem saglyga peýdaly häsiýetleri bilen hem tapawutlanýar. Kalsiý, magniý, B6 witamini bilen baý bolan bu miwe ýürek-damar ulgamyny güýçlendirýär we energiýa berýär. Şonuň üçin hem ýurdumyzyň içerki bazarynda banana bolan isleg ýokarydyr.
Ýerli önümçiligiň artdyrylmagy bilen ekologik taýdan arassa önümleri halkymyza hödürlemek mümkin bolýar. Şeýle hem, ýerli önümçiligiň ösdürilmegi ykdysady taýdan täze eksport mümkinçiliklerini döretmäge mümkinçilik berýär.
Derman MARADOWA,
Aşgabat şäherindäki Agrosenagat
orta hünär okuw mekdebiniň
talyby.
Teswirler