Çalymtyl sarygül ülkamizde dag eteklerinden başlap deňiz derejesiniň 2800 metr aralygynda bitýär. Ol ownuk topurly çagylly eňňitlerde we jülgelerde ösýär. Ösümlik maý-iýul aýlarynda gulleýär, iýun-awgust aýlarynda miweleýär.
Diýarymyzda Uly Balkanda; Kürendagda: Hojagalada; Gunorta-Gunbatar Kopetdagda: Süntde, Ýolderede, Daýnada, Palyzakda, Aýyderede, Çendir-Sumbar suw tarazynda, Çakangalada, Merkezi Köpetdagda: Nohurda, Sülüklide, Germapda, Duşakerekdagda, Gökderede, Heýrabatda, Arçabilde, Çopandagda, Çaýekde, Uly Garaňkyda, Ýablonowskide, Gurtlasuwda, Howdanda, Asylmada, Gündogar Köpetdagda: Robergowskide, Hywaweabatda, Köýtendagda köpçülikleýin duş gelýär.
Halk lukmançylygynda otundan taýýarlanylýan çaýy sarygetirmede ulanylýar. Türkmen halk lukmançylygynda bagyr, öt kesellerinde, käbir deri sökelliklerinde peýdalanylýar. Ylmy lukmançylykda ýokary antibakterial, fenol birleşmeleriniň wiruslaryň garşysyna işjeňlik görkezýändigi ýüze çykaryldy. Ösümligiň gülünden taýýarlanylyan 10%-li şerbetiniň altynsow stafilokokklaryň, streptokokklaryň, içege taýajyklarynyň garşysyna bakteriostatik we bakterisid häsiýetlidigi bellidir.
Gülnara SAPARMÄMMEDOWA,
Myrat Garryýew adyndaky
Türkmenistanyñ Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniñ
Farmakologiýa kafedrasynyñ uly mugallymy,
lukmançylyk ylymlarynyñ kandidaty.
Teswirler