Afişa Bäsleşikler Bilim Boş orunlar Dünýäde Esasy Habarlar Günüň wakalary Gyzykly Habarlar Jemgyýet Kanunçylyk Kyssalar Medeniýet Oba hojalyk Saglyk Söwda we Maliýe Sport Syýasat Tebigat Tehnologiýa Transport Türkmenistanda Ýaşlar Ykdysadyýet Ylym

Sa­ry­gül Mä­ti­ýe­wa­ – Pla­ne­ta­nyň iň uzak ýaş­ly ene­si

06.03.2025

17:15

0

Daşoguz welaýatynyň Gurbansoltan eje adyndaky etrabynyň Ak altyn geňeşliginiň Bagtyly obasynda ýaşaýan Sarygül Mätiýewa şu ýyl 117 ýaşyny doldurdy.

Pasportynda bar bolan maglumata görä, Sa­ry­gül Mä­ti­ýe­wa­ 1908-nji ýy­lyň 1-nji ýan­wa­ryn­da Da­şo­guz we­la­ýa­ty­nyň Ak­de­pe et­ra­by­nyň Ak al­tyn ge­ňeş­li­gi­niň Bag­ty­ly oba­syn­da doglupdyr. Sa­ry­gül ene Mä­ti Bo­za­ga­now bilen maşgala gurup, alty çagany – Gur­ban hem-de Güýç at­ly ogul­la­ry­ny, Aman­täç, Eje­gül, Gyz­so­ňy, Al­tyn at­ly gyz­la­ry­ny edep-ek­ram­ly, ho­ja­lyk­çy edip ter­bi­ýe­leäpdir­ler. Hä­zir­ki wagt­da ola­ryň äh­li­si-de hor­mat­ly dynç alyş­da. Sarygül enä­niň 43 ag­ty­gy, 97 çow­lu­gy, 9 ýuw­lu­gy bar.

Sarygul Mätiýewa uly ýaşyna garamazdan, şadyýanlygyna galýar, onuň sözleri we ýylgyryşy hoşniýetliligi we paýhaslylygy paýlaýar. Uzak ýaşamagynyň syry diýip ýakyn garyndaşlarynyň ýanynda asuda durmuşyny hasaplaýar.

Hä­zir­ki wagt­da Gin­ne­siň bü­tin­dün­ýä re­kord­lar ki­ta­by «Dün­ýä­niň iň uzak ýaş­ly ýa­şaý­jy­la­ry» ug­ry bo­ýun­ça iň uzak ýaş­ly adam­la­ry kes­git­län­de Ge­ron­to­lo­gik bar­lag to­pa­ry­nyň mag­lu­mat­la­ry­na esas­lan­ýar. 1990-njy ýyl­da dö­re­di­len bu gu­ra­ma uzak ýa­şan ýa­şaý­jy­la­ry (azyn­dan 110 ýa­şan) ag­tar­ýan hem-de bar­la­ýan dür­li ugur­la­ra ýö­ri­te­le­şen bar­lag­çy­la­ryň to­pa­ry­dyr. Hü­när­men­ler şeý­le adam­la­ryň dog­lan anyk se­ne­sin­den baş­lap, bü­tin öm­ri ba­ra­da­ky mag­lu­mat­la­ry öw­re­nip, ola­ryň ha­ky­ky­ly­gy­ny anyk­la­ýar­lar we şon­dan soň uzak ýaş­ly­la­ryň sa­na­wy­na gi­riz­ýär­ler.

2024-nji ýy­lyň de­kabr aýy­nyň mag­lu­mat­la­ry­na gö­rä, bu göz­leg-bar­lag to­pa­ry ta­ra­pyn­dan dün­ýä ta­ry­hyn­da ýa­şy 110-dan ge­çen iň uzak ýaş­ly 100 adam res­mi taý­dan ha­sa­ba alyn­dy. Sa­naw­da 1875 — 1997-nji ýyl­lar ara­ly­gyn­da ýa­şap, 122 ýa­şyn­da ara­dan çy­kan fran­si­ýa­ly ze­nan Žan­na Kal­man hä­li-hä­zi­re çen­li iň uzak ýa­şan adam hök­mün­de gör­ke­zil­ýär. Şol sa­naw­da­ky­la­ryň hä­zir­ki gün­de di­ňe dör­dü­si­niň ýa­şa­ýan­dy­gy, 1908-nji ýy­lyň 8-nji iýu­nyn­da dog­lan bra­zi­li­ýa­ly mo­nah ze­nan Ina Ka­na­bar­ro Lu­ka­syň «Dün­ýä­niň iň uzak ýaş­ly ýa­şaý­jy­sy» hök­mün­de şu ýy­lyň ýan­wa­ryn­da res­mi taý­dan Gin­ne­siň bü­tin­dün­ýä re­kord­lar ki­ta­by­na gi­ri­zi­len­di­gi gör­ke­zil­ýär. Sa­naw bi­len tan­şa­nyň­da, ge­ron­to­lo­gik bar­lag­la­ryň, esa­san-da, Ame­ri­ka­da, La­tyn Ame­ri­ka­sy, Ýew­ro­pa we Gün­do­gar Azi­ýa ýa­ly se­bit­ler­de has iş­jeň ge­çi­ri­len­di­gi­ni çak­la­mak müm­kin. Şu ýer­de ýur­du­my­zyň de­giş­li dü­züm­le­ri ta­ra­pyn­dan res­mi ha­sa­ba al­nan mag­lu­mat­la­ra sal­gy­la­nyl­sa, iki sa­ny pi­kir ge­lip çyk­ýar: fran­si­ýa­ly ene 122 ýa­şap, ta­ryh­da iň uzak ýa­şan adam hök­mün­de res­mi­leş­di­ri­lip­dir. Ma­ka­la­my­zyň ba­şyn­da hem bel­leý­şi­miz ýa­ly, il­de­şi­miz Ajap­sol­tan ene Ha­jy­ýe­wa hem 122 ýa­şyn­da gaý­dyş et­di. Ikin­ji­den, res­mi taý­dan hä­zir ýa­şap ýö­ren­le­riň ara­syn­da iň ýa­şu­ly sa­ýy­lyp, Gin­ne­siň ki­ta­by­na gi­ri­zi­len bra­zi­li­ýa­ly ene 1908-nji ýy­lyň 8-nji iýu­nyn­da dog­lup­dyr. Diý­mek, ol dog­lan­da Sa­ry­gül ene­miz bäş aý­lyk bä­bek eke­ni.

Başga Habarlar

Teswirler

Bu makala hakynda teswir ýok
Bilimi dolandyrmakda statistikanyň ähmiýeti 5 gün öň

Bilim

PARAHATÇYLYK WE YNANYŞMAK – PARAHATÇYLYK ÝÖRELGESI 1 gün öň

Medeniýet

Türkmenistanyň Prezidenti degişli düzümleri täze tehnikalar bilen üpjün etmegiň zerurdygyny nygtady 12 sagat öň

Syýasat

«Türkmenistanyň gurluşygy, senagaty, energetikasy — 2024» atly halkara sergisi: Kuwwatly ösüşiň mümkinçilikleri 4 aý öň

Günüň Wakalary