Nar (Punica granatum), saglyga uly peýda getirýän ajaýyp miwelerden biridir. Bu miwäniň adam bedenine peýdalary barada ylmy barlaglar köp maglumatlary ýüze çykardy. Naryň düzüminde köp mukdarda antioksidantlar, witaminler we minerallar bardyr, şolaryň hemmesi bedeniň saglygyna oňyn täsir edýär.
Nar öz içindäki güýçli antioksidantlar, aýratyn hem punikalagin we antosianinler bilen tanalýar. Antioksidantlar bedende erkin radikallaryň ýüze çykaryp biljek zeperlerini azaldyp, öýjükleriň zaýalanmagynyň öňüni alýar. Bu maddalar bedeniň garramagyny haýalladyp, deriniň we beýleki organlaryň saglygyna oňyn täsir edýär.
Naryň antiinflamatuwar we gan aýlanyşygyny gowulandyrýan häsiýetleri bar. Barlaglar, nar suwunyň dowamly içilmegi gan basyşyny kadalaşdyrmaga kömek edýändigini görkezdi. Mundan başga-da, nar çişmeleriň we ateroskleroz ýaly damarlarda döreýän problemalaryň öňüni alyp bilýär. Bu bolsa ýürek-damar keseliniň töwekgelçiligini peseltmäge kömek edýär.
Nar C witamini we beýleki antioksidantlary bilen hem immuniteti ýokarlandyrýar. Bu witaminler bedeniň wiruslara we bakteriýalara garşy göreş ukybyny güýçlendirýär, şeýlelik bilen sowuklama we beýleki ýokanç keselleriň öňüni alýar. Immun sistemasy güýçli bolan ýagdaýynda, adam bedeni keselleri has ýeňil ýeňip geçýär.
Nar süýjüli diabetiň dolandyrylmagynda hem peýdalydyr. Barlaglar naryň içindäki maddalaryň insulin duýgurlygyny ýokarlandyryp, gan şekeriniň derejesini kadalaşdyrýandygyny ýüze çykardy. Şeýlelikde, nar diabetden ejir çekýän adamlara bu keseli dolandyrmakda peýdaly bolup biler.
Naryň antioksidantlary diňe bir içerki saglyga peýda bermän, deriniň saglygyna hem oňyn täsir edýär. Naryň ekstrakty deriniň nemlenmegini we elastikligini saklamaga ýardam edýär. Şeýle hem, onuň içinde C witamini deriniň kollagen önümçiligini ýokarlandyryp, garrylyk alamatlarynyň öňüni alýar. Munuň netijesinde, nar kosmetiki önümçilikde hem giňden ulanylýar.
Nar rak keseline garşy häsiýetleri bilen hem tanalýar. Ýörite barlaglar naryň prostata, döş we başga-da birnäçe rak keselleriniň ösüşini haýalladýandygyny ýa-da olaryň öňüni alýandygyny görkezdi. Naryň düzümindäki antiinflamatuwar maddalar rak öýjükleriniň bölünmesini we ösmegini togtadýar.
Naryň kalsiý we fosfor ýaly minerallar bilen baýlaşdyrylan düzümi süňkleriň berkemegine kömek edýär. Nar artrit we osteoporoz ýaly süňk we bogun keselleriniň öňüni almakda peýdalydyr. Antioksidantlar we antiinflamatuwar maddalar bogun agyrylaryny azaldyp, süňk dokumalarynyň bejerilmegine kömek edýär.
Nar köp taraplaýyn peýdasy bilen adam saglygyna oňyn täsir edýär. Onda bar bolan antioksidantlar, witaminler, minerallar we beýleki bioaktiw maddalar ýürege, immun sistemasyna, derä, süňklere we kesel garşylygyna goldaw berýär. Nary hemişelik ulanyp, onuň saglyk üçin berýän kömeklerini peýdalanmak mümkin. Şeýle-de bolsa, ulanyş mukdaryny deňagramly saklap, nar iýmitlenmä goşulanda, iň gowy netijelere ýetip bolar.
Ýaran GURBANOW,
S.A.Nyýazow adyndaky
Türkmen oba hojalyk
uniwersitetiniň talyby.
Teswirler