18-nji oktýabr süýjülere biperwaý bolmadyk her bir adam üçin dynç güni. Bütindünýä süýji diňe bir halaýan süýjüsini iýmegiň lezzetini inkär edip bilmeýänlikleri däl, eýsem bu nepisligiň öndürilmegi bilen gönüden-göni baglanyşykly hem birleşdirdi. Käbirleri üçin süýji halaýan süýjidir we dürli görnüşleriň arasynda her süýjiniň öz tagam aýratynlyklary bar: karamel, süýji, şokolad, kofe we ş.m. Süýji iýmegiň lezzetini gaty süýji we ýokary kaloriýaly önüm diýip hasaplaýanlaram bar. Käbirleri üçin süýji, wagtyň geçmegi bilen tagam islegleriniň üýtgemegi bilen birlikde islegli nepislik bolmagyny bes edýär, ýöne süýjüligi biperwaý çaga ýok!
Süýjüler gadymy Müsür döwründe ýüze çykandygyny çak edilýär. Arap ýa-da gündogar süýjüleri bütin dünýäde meşhur bolup, şu güne çenli meşhur bolmagyny dowam etdirýärler. Süýji taýýarlanylanda ilkinji bolup şeker ulanan araplardy. Dürli hoz we guradylan miweler hem üýtgewsiz bir maddady. Russiýada akja şerbeti, bal we beýleki önümler bile süýjüler ýasaldy. Şol döwürlerde ähli süýjüler elde öndürilen önümdi we köplenç hyýalyň, pikiriň we konditer önümleriniň önümine öwrüldi. “Bişirilen, ýasalan” sözme-söz latyn dilinden terjime edilende “süýji” sözüni aňladýar. Dermanhanalarda üsgülewük we nerw keselleriniň bejergisi hökmünde süýjüleri hödürlediler. Şeýlelil bilen dermanhanalar tarapyndan dolanyşyga girizilen “süýji” adalgasy soňra konditer önümleriniň bir görnüşi boluňp aňladyp başlandy.
20-nji asyryň süýji önümçiligini köpçülikleýin önümçilige öwürdi. Süýjüleriň bahasy has ýokary, ýöne önümiň peýdalylygy, özboluşlylygy ýuwaş-ýuwaşdan oňa has köp janköýerleri özüne çekýär. Konditer önümleri, önümçilik kompaniýalary, söwda belligi eýeleri her ýyl Bütindünýä süýji gününe bagyşlanan çärelere gatnaşmaga synanyşýarlar. Baýramçylyk üçin elde ýasalan şokolad ýasamak boýunça festiwallar, karnawallar, sergiler, ussatlyk sapaklary bar. Bu çärelerdäki süýjüler çagalar üçin iň gowy sowgat bolýar, sebäbi olar bu nepisligiň iň wepaly muşdaklary bolýarlar.
Gülruh ATABAÝEWA
TDIM-niň Halkara gatnaşyklary institutynyň talyby
Teswirler