Ýurdumyzda azyk howpsuzlygyny pugtalandyrmak, azyk bolçulygyny üpjün etmek hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň ýolbaşçylygynda Türkmenistanda yzygiderli durmuşa geçirilýän ykdysady syýasatyň möhüm ugrudyr. Oba hojalygynda toplumlaýyn özgertmeleriň amala aşyrylmagy, daşary ýurtlardan getirilýän harytlarynyň ornuny tutýan önümleri öndürmek boýunça Döwlet maksatnamasynyň durmuşa geçirilmegi, ykdysadyýetiň hususy ulgamynyň, kiçi we orta telekeçiligiň hemmetaraplaýyn goldanylmagy netijesinde bu ulgamda düýpli üstünlikler gazanyldy.
Hormatly Prezidentimiz Gurbanguly Berdimuhamedow azyk ulgamyny ösdürmegiň, ilatyň köp görnüşli we ýokary hilli azyk önümlerine bolan islegini kanagatlandyrmagyň meselelerini hemişe üns merkezinde saklaýar. Bu mesele ýurdumyzyň Ministrler Kabinetiniň ähli mejlisleriniň diýen ýaly gün tertibine girizilýär. Bu meseleleri netijeli çözmek maksady bilen azyk howpsuzlygyny üpjün etmek baradaky Döwlet topary döredildi.
Ýurdumyzyň azyk senagaty, döwlet we hususy kärhanalar tarapyndan ýerli tebigy çig maldan öndürilýän önümleriň sanawynda süýt, peýniriň we gatygyň, ýogurtyň we buzgaýmagyň, süzmäniň, aýranyň, dorogyň, suwlaryň, gaýmagyň dürli görnüşleri, dürli et, şöhlat, çörek we çörek önümleriniň süýji önümleri, täze hem-de gaplanan gök we balyk önümleri, şerbetler, miwe suwlary, çaga iýmiti (miwe-gök önüm pýuresi), bal, üwmeç, tomat goýaltmasy we beýlekiler bar.
Obasenagat toplumy ykdysadyýetimiziň möhüm ugurlarynyň biridir. Milli Liderimiz Gurbanguly Berdimuhamedowyň önüm öndürijileri ähli taraplaýyn goldamaga gönükdirilen çuň oýlanyşykly strategiýasy bu ulgamyň okgunly ösdürilmegine ýardam berýär. Soňky ýyllaryň dowamynda bäsdeşligiň ýokarlandyrylmagyna, oba hojalygynyň we obasenagat toplumynyň beýleki ulgamlarynyň tehnika we tehnologiýa taýdan täzeden enjamlaşdyrylmagyna gönükdirilen yzygiderli çäreler durmuşa geçirilýär.
Obada täze ykdysady gatnaşyklary kemala getirmek, dürli hojalyk edaralarynyň arasynda bäsdeşlik ýagdaýyny döretmek, ýer-suw serişdelerini tygşytly we başarnykly peýdalanmak, daşky gurşawy goramak, agrar ylmyny, tohumçylygy ösdürmek, innowasiýany, menejmentiň we bazary öwrenişiň täze öňdebaryjy usullaryny giňden ornaşdyrmak, durmuş meselelerini çözmek oba hojalyk özgertmeleriniň çäklerinde amala aşyrylýan giň möçberli möhüm işlerdir.
Bellenip geçilişi ýaly, bu ugurda köp üstünlikler gazanyldy. Her ýylda bugdaýyň bol hasylyny ýygnaýan türkmen gallaçylary ýurdumyzyň diňe bir içerki bazaryny doldurmak we Watanymyzyň azyk garaşsyzlygyny üpjün etmek bilen çäklenmän, eýsem, azyklyk bugdaý ýaly strategik oba hojalyk önümini eksport edýän ýurt hökmünde Türkmenistanyň dünýädäki ornuny hem pugtalandyrýarlar. Oba hojalygyny köp ugurly ösdürmek maksady bilen, düýpli çäreler görülýär. Häzirki wagtda ýurdumyzda gallaçylyk we pagtaçylyk bilen bir hatarda, maldarçylyk, guşçulyk, gök ekerançylyk, bagçylyk, üzümçilik, bakjaçylyk, bal aryçylyk we agrar telekeçiligiň beýleki ugurlary işjeň ösdürilýär.
Mundan başga-da, Ahal welaýatynda mallar we guşlar üçin azyklyk goşundylary bilen baýlaşdyrylan iýmleri öndürýän döwrebap kärhana we iri şahly ýaş mallary bakmak üçin maldarçylyk fermasy işe girizildi.
Baharly etrabynda her ýyl 20 müň tonna süýt we 100 tonna et önümlerini öndürýän maldarçylyk toplumy işleýär. Ol ýokary hilli sygyr etini öndürmäge ýöriteleşdirilendir. Bu etrapda kuwwaty ýylda 100 tonna et önümlerini öndürmäge niýetlenen ýene bir mal bakýan hojalyk döredildi.
Şuňa meňzeş toplum Daşoguz welaýatynda hem guruldy. Ol 500 baş tohum maly saklamaga hem-de ýylda 2 müň tonna süýdi we 120 tonna eti gaýtadan işlemäge niýetlenendir.
Häzirki wagtda Ahal, Lebap we Mary welaýatlarynda täze maldarçylyk toplumlary gurulýar, olaryň her biriniň ýyllyk kuwwaty 200 tonna önüme deňdir.
Şol bir wagtda guşçulyk pudagy hem kuwwatly ösüşe eýe boldy. Şunda ençeme kärhanalary, şol sanda Ahal welaýatynyň çäginde ýerleşýän “Guş toplumy” toplumyny, Balkan welaýatynyň Bereket etrabyndaky hem-de Mary welaýatynyň Baýramaly etrabyndaky guşçulyk toplumlaryny mysal hökmünde getirip bolar. Olaryň önümleri alyjylaryň uly islegine eýedir.
S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen
oba hojalyk uniwersitetiniň
kafedra müdiri, uly mugallym
Gylyçmyrat Orazmuhammedow.
Teswirler