Dünýäde ähli ugurlarda bolşy ýaly sport äleminde-de meşhur şahsyýetler bardyr. Şol adamlar islendik wagty ýatlanylyp, hemişe olara alkyş okalýar. Mysal üçin tomsuň jöwzaly günlerinde kondisioneri oýlap tapan Willis Karrier hemişe ýatlanylýar. Edil şonuň ýaly ýatlamalar sport ulgamyna-da degişlidir.
Käbir adamlar käbir sportlary oýlap tapan bolsa, käbirleri-de şol sportlaryň emele getirýän ýaryşlaryny, çempionatlaryny döredipdirler. Şolaryň irginsiz aladalary ýa-da oýlanyşykly teklipleriniň netijesinde häzirki günde bütin dünýäni özüne maýyl edýän ýaryşlar, sport bäsleşikleri döräpdir.
Mysal üçin, häzirki zaman tomusky Olimpiýa oýunlary fransiýaly baron, taryhçy, ylmy işgär Pier de Kubertiniň, futbol boýunça Dünýä Kubogy ýene-de fransiýaly Žul Rimeniň aladalary, teklipleri netijesinde döreýär, kemala gelýär. UEFA-nyň klublar boýunça iň uly ýaryşyny geçirmekligi Fransiýanyň meşhur gazetlerinden “L’Equipe”-iň žurnalistleri Žak Ferran bilen Gabriel Hano teklip edýär.
Olimpiýa oýunlarynyň, Dünýä Kubogynyň 4 ýyldan bolmagy onuň abraýyny has-da artdyrýar we hemmeler üçin bu iki sport guramaçylygy el ýetmez, aňrybaş baýramçylyk hasaplanýar. Her ýyl geçirilýän çäreleriň arasynda-da şol 2 sport baýramçylygyna deňelýän ýaryş bolup, ol hem UEFA Çempionlar ligasy futbol bäsleşigidir. Irki ýyllarda Ýewropanyň Çempion klublar kubogy has ýörgünli ady Ýewropa kubogy diýlen bu ýaryş 1955-nji ýylda geçirilip başlanýar. 1955/56 möwsüminden başlanan bäsleşige diňe milli ligalarda çempion bolanlar gatnaşýardy. Şol ýyllarda Real Madrid 5-si yzly-yzyna jemi 6 gezek kubogy eýeleýär. Soň dürli-dürli klublaryň gazanan kubogy 1992/1993 möwsüminden başlap täze formatda we täze at bilen geçirilip başlanýar. Şol ýyldan başlap, bu bäsleşigiň ady UEFA Çempionlar ligasy bolup, klublar toparçalarda çykyş etmeli bolýar. Täze at bilen geçirilip başlanan ýaryşyň ilkinji çempiony Fransiýanyň Marseli bolýar. Şondan bäri-de kubogy belli-belli toparlara almak miýesser etdi. Irki ýyllarda garaşylmadyk toparlar alan hem bolsa, häzirki wagtda beýle zat kiçi toparlara aňsat-aňsat başardanok.
64 ýylda 22 topar çempion boldy
Umumylykda läheňleriň ýaryşy hasaplanýan bu bäsleşikde häzirki wagta çenli bary-ýogy 22 topara çempion bolmak başartdy. 2012-nji ýyldan bäri-de täze çempion sanawa goşulanok. Kubogy iň köp Real Madrid kluby eýelemegi başardy. Ol ýaryşda ozalky at bilen geçirilen ýyllarynda 6, Çempionlar ligasy döwründe-de 7 gezek ýeňiş gazanyp, taryhy başarnyk görkezdi. Aýratynam Zinedin Zidanyň tälimçiliginde bassyr 3 gezek almagy görlüp-eşidilmedik waka boldy. Iň köp çempion bolan 2-nji topar Milan klubudyr. Olar 7 gezek kubogy asmana göterdiler. Soňky çempion Liwerpul 6 kubok bilen 3-nji hatarda barýar. Bawariýa Barselonada bu görkeziji 5-e deň. Aýaks 4, Inter we Mançester Ýunaýted 3 gezek arzyly kubogy eýeledi. Çärýek asyrdan bäri gazanyp bilmeýän Ýuwentus, şol sanda Benfika, öz ýurdunda aşaky ligalarda çykyş edýän Nottingem Forest hem-de Porto 2 gezek kuboga mynasyp boldy. Seltik, Hamburg, Stýaua, Marsel, Borussiýa Dortmund, Çelsi, Feýenoord, Aston Willa, PSW Eýndhowen, Srwena Zwezda klublary-da 1 gezek bu bagta ýeten klublardyr.
Iniňi tikenekledýän sena
Çempionlar ligasynyň ýene bir aýratynlygy-da ol hem ýaryşyň senasydyr. Köplerini özüne bendi eden bu saz barada Andreý Şewçenko, Ruud wan Nistelrooý ýaly ýyldyzlar şeýle diýýär: Bu saz ýaňlananda iniň tikenekläp gidýär. Hawa, hemme futbolçynyň arzuwy bu senany, bu sazy janly ýagdaýda, meýdançada eşitmekdir. Ýagny Çempionlar ligasyna gatnaşmakdyr.
Täze möwsümiň bijeleri
Ine-de 3 aýlyk arakesmeden soň, UEFA Çempionlar ligasynyň täze möwsüminiň bijeleri çekildi. Ýene-de 3 hepdeden toparçalardaky ilkinji duşuşyklara badalga berler. Bijeler barada aýtsak, iň güýçli klublaryň toparçasy “F” toparçany görkezmek bolar. Bu toparçada Barselona, Borussiýa Dortmund, Inter hemde çehleriň çempiony Slawiýa Pragadyr. Kubogy iň köp alan Real Madrid “A” toparçada ozalam telim gezek duşuşan garşydaşy PSŽ bilen, şol sanda Klub Brýugge we Galatasaraý klublary bilen güýç synanyşar. Soňky çempion Liwerpul ýene-de Napoli bilen bir toparça düşdi. “E” toparçanyň beýleki 2 kluby-da Salsburg bilen Genk toparlarydyr. “D” toparçadaky klublaryň-da özara geçirjek oýunlary eýýämden köpleriň üns merkezinde. Geçen ýyl pleý-offda 2-0 utulyp, soňra-da Ronaldonyň het-trigi bilen 3-0 ýeňen Ýuwentus ýene bir ýola Atletiko Madrid bilen duşuşar. Çempionlygyň dalaşgärlerinden Mançester Siti ýeňil bije çekdi. Ol “C” toparçada Şahtýor Donesk, Olimpiakos, Srwena Zwezda ýaly özünden birnäçe basgançak pes klublar bilen duşuşar. “G” hem-de “H” toparçalarda deňeçerräk klublar bije çekişip, olaryň birinjisinde Zenit, Benfika, Lion, Leipsig, soňkusynda bolsa, Çelsi, Aýaks, Walensiýa we Lill ýaryşy dowam etdirmek üçin ýiti göreş alyp barar.
125-nji duşuşyk, ýagny final Stambulda
Mahlasy, Alyň ala meýdany, 32 klub, täze möwsüm. Möwsümiň ahyrynda, has takygy, geljek ýylyň 30-njy maýynda Stambuldaky Atatürk stadionyndaky oýnaljak finala çenli janköýerlere bir-birinden gyzykly 124 duşuşyk garaşýar. Olaryň arasynda finala barabar Real Madrid–PSŽ, Ýuwentus-Atletiko, Barselona-Borussiýa Dortmund, Bawariýa-Tottenham, şol sanda Liwerpul-Napoli, Çelsi-Aýaks, Barselona-Inter ýaly duşuşyklar hem bar. Biz futbol janköýerlerine-de bu oýunlara sabyrsyzlyk bilen garaşyp, wagty gelende-de tomaşa edäýmek galýar. Çempionlyga haýsy toparyň golaýdygyny şu wagtdan aýtmak kyn. Ýöne soňky çempion Liwerpul, kubok alanyna çärýek asyr geçen Ýuwentus, şol sanda Barselona, Mançester Siti, Real Madrid, Bawariýa, Atletiko Madrid toparlaryny sanawa alyp bileris. Elbetde futbolda hemişe bolşy ýaly garaşylmadyk ýa-da dalaşgär görkezilmedik klublaryň biriniň hem çempion bolmagy-da mümkin.
Toparçadaky duşuşyklaryň geçiriljek günleri:
1-nji duşuşyklar: 17-18-nji sentýabr
2-nji duşuşyklar: 1-2-nji oktýabr
3-nji duşuşyklar: 22-23-nji oktýabr
4-nji duşuşyklar: 5-6-njy noýabr
5-nji duşuşyklar: 26-27-nji noýabr
6-njy duşuşyklar: 10-11-nji dekabr
UEFA Çempionlar ligasy 2019–2020 möwsüminiň toparçalary:
“A” TOPARÇA: Pari Sen-Žermen, Real Madrid, Klub Brýugge, Galatasaraý
“B” TOPARÇA: Bawariýa, Tottenham, Olimpiakos, Srwena Zwezda
“C” TOPARÇA: Mançester Siti, Şahtýor Donesk, Dinamo Zagreb, Atalanta
“D” TOPARÇA: Ýuwentus, Atletiko Madrid, Baýer Lewerkusen, Lokomotiw Moskwa
“E” TOPARÇA: Liwerpul, Napoli, Salsburg, Genk
“F” TOPARÇA: Barselona, Borussiýa Dortmund, Inter, Slawiýa Praga
“G” TOPARÇA: Zenit, Benfika, Lion, RB Leipsig “H” TOPARÇA: Çelsi, Aýaks, Walensiýa, Lill
Teswirler